اقتصاد رانتی در ایران و راه های برون رفت از آن

Authors

سیف الله فضلی نژاد

دکترای علوم سیاسی،عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا مرتضی احمدیان

کارشناس ارشد علوم سیاسی و روابط بین الملل

abstract

پدیده رانت و دولت رانتیر یا دولت تحصیل دار به ویژه با مطرح شدن نفت به عنوان عامل ایجاد دولت های رانتیر مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان حوزه سیاست و جامعه قرار گرفت و در پی آن نظریات دولت و اقتصاد رانتی برای تبیین و توجیه فقدان توسعه یافتگی سیاسی و اقتصادی در کشورهای متکی به درآمد حاصل از رانت مورد استفاده قرار گرفت . این نظریات در مجموع چنین استدلال می کنند که اتکا به درآمدهای بادآورده حاصل از رانت و به ویژه رانت نفتی موجب می شود تا این موضوع بر ساخت دولت ، روابط دولت و جامعه و در نهایت بر اقتصاد کشور پیامدهای منفی بسیاری داشته باشد. نظریه پردازان دولت رانتیر همچنین تصریح می کنند چنین شرایطی موجب می شود تا روحیه رانت جویی و مصرف گرایی در جامعه تشدید ، ماهیت نمایندگی دولت تضعیف، قشر بندی اجتماعی تغییر و دولت به توزیع کننده رانت تبدیل شود . این مقاله با تجزیه و تحلیل مشهورترین آثار نویسندگان و نظریه پردازان دولت رانتیر و با تأکید بر این نکته که نظریه دولت رانتیر و اقتصاد رانتی ناگزیر از پذیرفتن تغییر جدی در اقتصاد به ویژه در کشور ما می باشد ضمن معرفی ابعاد و پیامد های دولت رانتی در دوران پهلوی و حاکم بودن یک اقتصاد رانتی در دوران جمهوری اسلامی ایران در پی این است تا ضمن به چالش کشیدن یک مدل دولت رانتیر ، راهکارهای برون رفت از این موضوع را نشان داده و یک طراحی جدید برای جدا شدن از آن ارائه نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اقتصاد رانتی در ایران و راه‌های برون رفت از آن

پدیده رانت و دولت رانتیر یا دولت تحصیل‌دار‌ به ویژه با مطرح شدن نفت به عنوان عامل ایجاد دولت‌های رانتیر مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان حوزه سیاست و جامعه قرار گرفت‌ و در ‌پی آن نظریات دولت و اقتصاد رانتی برای تبیین و توجیه فقدان توسعه یافتگی سیاسی و اقتصادی در کشورهای متکی به درآمد حاصل از رانت مورد استفاده قرار گرفت‌. این نظریات در مجموع چنین استدلال می‌کنند که اتکا به درآمدهای بادآورده حا...

full text

هرمنوتیک رهایی‏ بخش؛ راه برون ‏رفت از منازعات ایران و غرب در عصر جهانی ‏شدن

این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که جمهوری اسلامی ایران و غرب در عصر جهانی‏شدن بر اساس چه نگرشی می‏توانند به همکاری و تعامل مطلوب دست یابند؟ فرضیه پژوهش این است که «اتخاذ هرمنوتیک رهایی‏بخش هابرماس بر مبنای گفت‏وگو، کنش و عقلانیت ارتباطی و نقد سنت و پیش‏داوری‏های تاریخی، در عصر جهانی‏شدن می‏تواند بین ایران و غرب تفاهم و توافقی نسبی ایجاد کند تا منافع‏ متقابل‏شان تأمین شود».  

full text

سیره پویا؛ چالش های فراروی عمل به سیره و راه برون رفت از آن

تحقق سبک زندگی اسلامی در گرو عمل به سیرة معصومان: است. عمل به سیره در عصر حاضر با چالش ها و تنگناهایی روبه رو است که باید آنها را شناخت و راه برون رفت از آن را جست وجو کرد تا توصیه به بهره مندی از سیرة معصومان: برای تحقق سبک زندگی اسلامی، خالی از کاستی های روش­شناختی باشد. مطالعات تاریخی و دینی نشان می دهد، مهم ترین تنگناها و چالش هایی که عمل به سیره در حال حاضر با آن روبه رو است، عبارت هستند ا...

full text

ناکارآمدی علوم انسانی در ایران و راهکارهای برون رفت از آن (با تأکید بر علم سیاست)

سابقۀ آموزش عالی در ایران به اواخر قرن سیزدهم هجری شمسی باز می‌گردد. اما جهش کمّی در آموزش عالی از اوایل دهه 1370 آغاز گردید و در طول سه دهه گذشته تعداد دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها به ویژه در علوم انسانی به صورت بی رویه افزایش یافت. این دسته از علوم از جمله علم سیاست علی‌رغم رشد کمّی همچنان با برخی ضعف‌ها و آسیب‌های جدی مواجه‌اند: بومی نبودن محتوای آموزش‌ها، عدم تطابق محتوای دروس با تحول...

full text

تحلیل ریشه های رکود تورمی در اقتصاد ایران و ارائه راهکارهای برون رفت

در این پژوهش دوره های زمانی بروز رکود تورمی در اقتصاد ایران طی سال های 1358 تا 1392 بر پایه روش denhann & summer (2004) برآورد می شود. سپس، بر پایه الگوی berthold & grundler (2012) عوامل مؤثر در بروز رکود تورمی در قالب رگرسیون داده های شمارشی، تخمین حداکثر برآورد کننده پوآسن، دوجمله ای نرمال، دوجمله ای منفی، تخمین های سانسور و حداقل مربعات معمولی برآورد شده است. نتایج گویای آن است که اولاً، با ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مجله اقتصادی- ماهنامه بررسی مسایل و سیاستهای اقتصادی

جلد ۱۰، شماره ۱۱، صفحات ۱۲۹-۱۵۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023